Çok değerli dostum Ekrem Murat Zaman’ın büyük bir özveri ile yürütmekte olduğu çalışmaları yerinde görmek, gördüklerimi de Gezi Kolu dostlarımla paylaşmak için 15 -17 Nisan tarihlerinde Zonguldak’a bir keşif gezisi yaptım.

Bir yaşında gittiğim ve Üniversite’ye başladığım tarihe kadar 18 yılımı geçirdiğim bu güzel şehre bir nostaljik gezi yapacağımı düşünerek başladığım yolculuk, “Kömüre Giden Demiryolu” temalı proje çerçevesinde açılan emsalsiz müzeler, olağanüstü güzel düzenlenmiş mağaralar ile bir anda yepyeni, çok etkileyici, öğretici, keyifli bir geziye dönüştü.

Kömüre Giden Demiryolu projesi, Ekrem Murat Zaman’ın proje danışmanlığından günlük işlerine kadar büyük bir özveri ile üstlendiği bir BAKKA (Batı Karadeniz kalkınma Ajansı ) projesi. Başlık, Birinci Dünya Savaşı sırasında taşınmasında sadece denizyoluna bağlı kalınmasının ne denli sorunlara yol açtığı deneyimlenerek anlaşılan stratejik malzeme kömürün İstanbul ve Anadolu’ya güvenle ulaştırılması için yapılan demiryolunun ve demiryolu üzerinde yer alan Karabük Demir Çelik, Çatalağzı Termik Santral’i, Üzülmez Kok fabrikası, Filyos Ateş Tuğlası tesislerinin hikayesini anlatıyor. 

Herbirin çevresinde  ayrı bir İktisadi Devlet Teşebbüsü eko sistemi oluşturulan bu tesisler sayesinde Osmanlı döneminin bu ufak sönük yerleşimleri, tam teşekküllü hastaneleri, sosyal tesisleri, okulları, sinemaları,  lojmanları ile birer aydınlanma merkezine dönüştürülmüş.

1956 yılında Türkiye’yi ziyaret eden Şah Rıza Pehlevi’ye erişilen endüstriyel ve sosyal gelişmişliği göstermek için Çatalağzı ve Zonguldak’ın seçilmesiyle de sürecin başarısı kanıtlanmış. Gezi sırasında, A tipi Binanın bahçesinde Süreyya’nın  Zonguldak’lı hanımlarla çektirdiği fotoğrafı  Facebook ve Instegram’da o yılların Türkiye’sinin sosyal gelişmişlik göstergesi olarak  dolaşmaktadır.

Keşif gezimizde biz Ereğli’den başlayarak 2 gece 3 günlük bir rotayı takip ettik.  Yörede hayran kalınacak bir turizm hamlesi gördük. Belediyeler sosyal yaşamı geliştirmek, park, bahçe, lokanta, müze ve ören yeri düzenleme konusunda takdir edilecek bir çaba göstermişler ve eserler yaratmışlar. Ereğli’deki Alemdar, Sarıkamış, Zonguldak’taki Maden Müzeleri son derece öğretici ihtisas müzeleri halinde. Ereğli Cehennemağzı ve Zonguldak Gökgöl Mağaraları ise formasyon ve ışıklandırılmaları ile olağanüstü güzel ve etkileyiciydi.  Emirgan Otelin gün batımı manzarasında günün yorgunluğunu çıkarma, Ereğli’nin pidesi, Zonguldak’ın hamsi tavası da bu gezinin tadları, keyif noktaları oldu.

Keşif gezisinden çok büyük keyif aldım. Cumhuriyet döneminin bu planlı, koordineli endüstrileşme hamlesini tanıtmak, müzelerinin, doğal güzelliklerinin hak ettiği ilgiyi görmesini sağlamak adına da geziden döner dönmez topladığım bilgileri, çektiğim fotoğrafları sitemde erişime açtım. Bu yıl içinde programa aldığım gezide birlikte olup bu güzellikleri sizlerin de yaşamasını dilerim.