
Mama Hatun ve Türbesi
Tercan, Nutuk'da geçen eski ismi ile Mama Hatun, Erzurum Erzincan yolu üzerinde yer alan önemli bir menzil noktası. Kervanlar, Sansa Boğazından geçmeden önce burada yer alan Mama Hatun Kervansarayı2Nda konaklayıp, dinlenirler, eksiklerini giderirlermiş.
Yerleşime ismini veren, Mama Hatun, Saltuklu Hükümdarı İzzettin Saltuklu'nun güzellikleri dillere destan 4 kızından biri. Kardeşi Muhammedin ölümünden sonra, 1191 – 1200 yılları arasında Saltukluları yönetmiş. Eyyubilerle yakın ilişki kurmuş ve Malazgirt Kalesinin muhasarasına katılmış. Güzelliği kadar cesareti ve dirayeti ile de öne çıkmış bir Türkmen prensesi.
Yalnız bir kadın olarak yönetimi sürdürmenin risklerini görerek Eyyubi hükümdarı El Adil’den kendisine destek olacak bir eş tavsiye etmesini istemiş, ancak bu evlilik gerçekleşemeden kendisinden önce hükümdar olan kardeşi Muhammed'in oğlu tarafından tahtan indirilmiş. Ömrünün geri kalanını türbesinin bulunduğu Tercan'da sürgün olarak geçirmiş. Burada Kervansaray, cami, hamam ve türbedesinden oluşan bir külliye inşaa ettirmiş.
Mama Hatun türbesi dilimli yapısı, çevresinde 13 niş bulunan kuşatma duvarı, kapısında günümüze kadar uzanan özenli taş işçiliği ile Selçuklu dönemi Türk Beyliklerinin ileri sanat düzeyini yansıtan çok özel bir yapı. Türbenin çevresinde Selçuklu dönemi Türkmen Beyliklerinin Alevi inancını yansıtan motifli (Hayat Ağacı) mezar taşları yer alıyor.