
Çanakkale 1915
Kasım 1914 – Ocak 1916 tarihleri arasında, müttefik kuvvetlerinin Çanakkale Boğazını geçmek için yürüttükleri deniz ve kara harekatına karşı verilen mücadele ve nihayetinde kazanılan büyük zafer sadece Birinci Dünya Savaşının seyrini değiştirmekle kalmamış, Kurtuluş savaşını yürüterek Türkiye Cumhuriyetinin kurulmasını gerçekleştiren kadroların üstün liderlik yeteneği görülen Mustafa Kemal’in etrafında toplanmalarını da sağlamıştır. Bu nedenle Türk tarihinin çok önemli bir dönüm noktasıdır.
Çanakkale zaferinin etkileri I. Dünya Savaşının sınırlarını da aşmış, Rusya’da Çarlık rejimi sonlanmış, Avusturalya ise bir ulus devlet olmuştur.
Çanakkale Savaşıyla ilgili derinlemesine bilgi toplama çalışmam, 20 yıl kadar önce katıldığım bir gezide anlatım yapan dostumuzu dinledikten sonra başladı. Anlatım çok yüzeysel ve kısa olmasına rağmen belgelere dayalıydı ve o güne kadar ders kitaplarında, 18 Mart kutlamalarında anlatılanlardan çok farklı bir olaylar zincirinin varlığını işaret ediyor, gerçeklere ulaşmak için araştırma yapmaya davet ediyordu. Her olayın gerçek yüzünü, nedenlerini öğrenmek merakında olan benim için bu davetin göz ardı edilmesi mümkün değildi. Önce belge toplamaya, bu konuda yazılmış tüm kitapları kütüphaneme katmaya ve sebep – sonuç ilişkisini, nedenleri sorgulayarak derinlere inmeye başladım.
Bir kısmı politik nedenlerle, bir kısmı da sosyal medya fenomeni olma çabası içinde Çanakkale Savaşına ilişkin gerçeklerin, büyük bir bilgi kirliği içine gömüldüğünü fark ettim. Sapla saman öylesine karışmış bir noktadaydı ki, aydın çevreler dahi hamasetin duygusal tatminini, gerçekleri bilmenin huzuruna tercih eder olmuşlardı. Çanakkale Savaşlarına ilişkin 2006 yılında bir dost meclisinde yaptığım bir sunu öncesi, değerli bir ağabeyimin aman çok da gerçekçi olma diye yaptığı uyarı bu durumun çok net göstergesiydi.
Aradan geçen 20 yılda, ben araştırmalarımı sürdürdüm, kütüphanem ve arşivim çok genişledi. Daha da önemlisi bu konuda çok büyük bilgi ve belge birikimine sahip değerli dostlar kazandım. Eksiklerimi onların cömertce paylaşımlarıyla tamamladım. Ben de birikimlerimi çeşitli ortamlarda sunular yaparak gerçeklere ilgi duyan dostlarımla paylaştım.
29 Ekim 2021 de yaptığım Çanakkale Gezisinde, Çanakkale Savaşları konusunda engin bilgi ve onbinlerce resim ve belgeden oluşan arşive sahip çok değerli dostum Yetkin İşçen ile uzun bir sohbet yapma olanağım oldu. Sosyal medyada dolaşan basın dünyası deyimi ile “Aspargas” haberleri gündeme getirerek güldük eğlendik, nasıl bir hayal gücü ile bunları uydurabiliryorlar diye de hayretler ettik.
Döndüğümde, ortada dolaşan ve “40 kere söylersen olur” özdeyişiyle gerçek kabul edilen fahiş hataların bir kısmını dostlarım nezdinde düzeltebilirsem ne kadar iyi olur diyerek web sitemin paylaşımlar bölümünde bir köşe ayırdım. Değerli dostum Yetkin İşçen'in büyük bir nezaketle bana hediye ettiği değerli kitaplarından ve 8 yıl boyunca büyük bir özveri ile çıkardığı Çanakkale 1915 Dergisindeki yaılardan alıntılar yaparak da önemli bulduğum birkaç konuda bilgiyi takip eden bölümlerde paylaştım.
Bu konuda daha detaylı bilgi almak isteyen dostlarıma aşağıdaki yayınları öneririm.
Çanakkale 1915 – Dergi – Mart 2008 – Haziran 2016 (28 Sayı)
Çanakkale 1915 – Yetkin İşçen - Hisart Canlı tarih Müzesi Kültür Yayını – 2020
Çanakkale Şehitlikleri - Yetkin İşçen – Türk Şehitlikleri İmar Vakfı – 2012
Şu Boğaz Harbi Nedir - Çanakkale - Yetkin İşçen - Anakara Büyükşehir Belediyesi Yayını - 2013
Çanakkale Savaşı Gerçeği –Gelibolu – Tolga Örnek – Ekip Film Yayınları - 2005
Çanakkale Hatıraları – 3 Cilt – Arma Kitapevi – 2001 (Çanakkalede görev yapan tüm Komutanların anılarının toplandığı en kapsamlı antoloji)
18 Mart 1915 - Fevzi Kurtoğlu - Günümüzün Türkçesine dönüştüren Yetkin İşçen - Paradigma Akademi Yayını